Загадкавая гісторыя архімандрыта Судаплатава

Mitrapalit antoni surazski i auhustyn logo
Прозвішча «Судаплатаў» нават у мінімальна абазнанай у гісторыі публікі асацыюецца з савецкім разведчыкам і дыверсантам, арганізатарам забойства Канавальца і Троцкага. Хто чуў пра манаха і царкоўнага дзеяча Судаплатава? Ды фактычна ніхто! А дарма.
  • 2018-09-22
  • Алесь Кіркевіч
Ac2460b56866901d732f996b82b69d31

Язэп Стаброўскі — летапісец вайны

З абвяшчэннем мабілізацыі 17 ліпеня 1914 года і ў адпаведнасці з сакрэтным прадпісаннем камандзіра трэцяй грэнадзёрскай артылерыйскай брыгады на выпадак вайны за №675, выдадзенай у 1913 годзе, у войска быў мабілізаваны і Язэп Стаброўскі (1870–1968) са Слоніма.

Той самы Язэп Стаброўскі, які вучыўся ў Полацкім кадэцкім корпусе, а потым працягваў вучобу ў Александрыйскім артылерыйскім вучылішчы, дзе пазнаёміўся з будучым вядомым рускім пісьменнікам Аляксандрам Купрыным.

  • 28-10-2011
  • Сяргей Чыгрын
415185ea244ea2b2bedeb0449b926802

Незалежнасць: пачатак

Авантура ГКЧП за тры дні зрабіла тое, на што, мяркуючы па стану грамадскай думкі на сярэдзіну лета 1991-га, спатрэбілася б яшчэ некалькі гадоў. Не дзіўна, што аформіць прыход новай эры ў адпаведнасці з канонамі проста не паспелі. (На здымку: Галіна Сямдзянава прынесла ў Вярхоўны Савет бела-чырвона-белы сцяг 24 жніўня 1991 года)

  • 21-10-2011
  • Алег Новікаў
C1a3d34711ab5d85335331ca0e57f067

Слуцкія могілкі: мінулае і сучаснае

Набліжаецца нацыянальны дзень ушанавання памяці нашых продкаў — Дзяды. Гэта своеасаблівы дзень для кожнага з нас — калі мы наведваем могілкі, дзе спачываюць родныя і блізкія, задумваемся пра свае карані, якія моцна трымаюць нас на нашай зямлі, пра пераемнасць пакаленняў, пра спрычыненасць да агульнай гісторыі, увасобленай у кожным чалавеку, які нарадзіўся, жыў і сышоў у іншы свет, перадаўшы жыццё і хаду гісторыі сваім нашчадкам.

  • 07-10-2011
  • Таццяна Уласенка
F127a3f714240273e254d740ed23f001

Напярэдадні незалежнасці

Кампартыя БССР напярэдадні абвяшчэння незалежнасці ўяўляла сапраўдны феномен. Галоўнай рысай ПКБ было ўпартае нежаданне яе кіраўніцтва ўбачыць рэаліі. Здаецца, тагачасныя партыйныя бонзы разглядалі вынікі сакавіцкага рэферэндуму наконт захавання СССР як пачатак заходу перабудовы і літаральна дыхалі хуткім рэваншам. (На здымку: Мікалай Дземянцей, старшыня ВС БССР 1990-1991)

  • 23-09-2011
  • Алег Новікаў
95e62984b87e90645a5cf77037395959

Ушанаванне памяці вязняў Бярозы-Картузскай

17 верасня 2011 года сябры Руху Салідарнасці “Разам, секцыі “Мемарыял, актывісты грамадскага аб’яднання “Наша пакаленне, прадстаўнікі моладзі ўшанавалі памяць ахвяраў Бяроз-Картузскага ізаляцыйнага лагеру, які дзейнічаў у часы міжваеннай Польшчы з чэрвеня  1934 па 17 верасня 1939 года.

  • 20-09-2011
  • Таццяна Уласенка
3ff31b21755de79edf5668a07bd37f81

Лаўрышаўскі манастыр

Пісьменства і кнігадрукаванне зарадзілася на Беларусі ў сівой даўніне. Самым старажытным помнікам пісьменства не толькі ў нашай краіне, але і на ўсёй тэрыторыі Усходняй Еўропы лічыцца надпіс на пячатцы полацкага князя Ізяслава. Старажытнае пісьменства прадстаўлена таксама надпісамі на Барысавых і Рагвалодавых камянях, берасцянымі граматамі, на крыжы Ефрасінні Полацкай. (На здымку: Свята-Елісееўская царква)

  • 16-09-2011
  • Лявон Целеш
8f1fa0193ca2b5d2fa0695827d8270e9

Трагедыя Заходняй Асобай…

Перад вайной у Чырвонай Арміі адной з самых моцных па баявому складу, падрыхтоўцы і колькасці войскаў лічылася Заходняя Асобая ваенная акруга (ЗахАВА). (На здымку: Ігар Кузняцоў)

  • 02-09-2011
  • Ігар Кузняцоў
6a6610feab86a1f294dbbf5855c74af9

Перабудова як фактар беларускага Адраджэння

Працяг. Пачатак у №30.

 Леанід Лыч

  • 26-08-2011
  • -
03a3655fff3e9bdea48de9f49e938e32

Легендарны доктар Усевалад Шыран

Польскі штогоднік «Rocznik Parafii Swetego Krzyza» за 1991–1993 гады апублікаваў вынікі пяцігадовых пошукаў ахвяр Беразвечча (беларускай Катыні) на Віцебшчыне. Сярод іх быў і наш зямляк з Беласточчыны доктар Усевалад Шыран.

  • 26-08-2011
  • Сяргей Чыгрын
6a6610feab86a1f294dbbf5855c74af9

Перабудова як фактар беларускага Адраджэння

Споўнілася 20 гадоў, як Беларусь атрымала незалежнасць — 25 жніўня 1991 года Дэкларацыі аб дзяржаўным суверэнітэце надалі канстытуцыйны статус. Асэнсаванне мінулага — абавязковы элемент руху наперад. Так лічыць выбітны беларускі вучоны і дзеяч беларускага адраджэнскага руху, доктар навук, прафесар, Леанід Лыч. Выбранае з яго мемуараў «НЧ» і прапануе сваім чытачам.

СССР — кацёл русіфікацыі

  • 19-08-2011
  • -
1d6408264d31d453d556c60fe7d0459e

Шляхам расстраляных калон

28 чэрвеня 2011 года сябры секцыі «Мемарыял» і Руху Салідарнасці «Разам» наведалі мясціны, дзе напачатку Другой сусветнай вайны супрацоўнікі НКУС расстралялі калоны зняволеных беларускіх турмаў. Актывісты праехалі некалькімі «дарогамі смерці» — да народных помнікаў і магіл, каб ускласці вянкі і кветкі, запаліць знічкі і памаліцца за людзей, якія сталі закладнікамі крывавай палітыкі сталінскага рэжыму.

  • 24-07-2011
  • Таццяна Уласенка
3202111cf90e7c816a472aaceb72b0df

Расстраляць па дарозе

23 чэрвеня 1941 года, на другі дзень вайны, у Мінску адбылося тэрміновае пасяджэнне Бюро ЦК Кампартыі Беларусі на чале з Панамарэнкам, дзе першай была зацверджана дырэктыва аб расстрэле палітычных зняволеных турмаў Заходняй Беларусі. (На здымку: Памятны валун на месцы перазахавання астанкаў вязняў Вілейскай турмы)

  • 24-07-2011
  • -
Af8d1eb220186400c494db7091e402b0

Мы за цаной не пастаім…

70 гадоў таму, 22 чэрвеня 1941 года, пачалася Вялікая Айчынная вайна. Але дасюль не сціхаюць спрэчкі наконт таго, хто быў вінаваты ў трагедыі першых дзён вайны, чаму Чырвоная Армія не здолела стрымаць націск фашысцкай Германіі. Прапануем вашай увазе ўрывак з даследавання гісторыка Ігара Кузняцова.

Хто вінаваты?

  • 17-06-2011
  • -
Db9e6eef2eb4f0d8c55ecc7beaf2d78d

Крыж распятай Губы

9 мая Брэсцкая крэпасць, Хатынь, Лінія Сталіна прымаюць безліч шумлівых турыстаў. Але ў поўнай цішы па ўсёй Беларусі стаяць прывіды знішчаных у Другой сусветнай вайне вёсак, якім варта было б надаць увагу. Бо трагедыю, якая там здарылася, немагчыма дараваць карнікам. Знішчаны былі гэтыя вёскі сумеснымі намаганнямі нацыстаў і савецкіх партызан. Дакладна вядома, што ахвярай такога страшнага злачынства стала вёска Вялікая Губа, якая размяшчалася побач з вядомай усяму свету Хатынню. (На здымку: Акцыя ў Хатыні. 22 сакавіка 2009 г.)

  • 03-06-2011
  • Таццяна Уласенка
50f3f8c42b998a48057e9d33f4144b8b

Беларуская Канада

Цягам больш як шасці тыдняў, што я правяла ў Канадзе па запрашэнні Згуртавання беларусаў, я пабывала ў розных гарадах, перагледзела тысячы старонак дакументальных сведчанняў беларускай прысутнасці ў гэтай краіне, сустракалася з рознымі людзьмі старой і новай эміграцыі, запісвала інтэрв’ю. Розныя асобы, часам трагічныя лёсы, часам вельмі паспяховыя... Цікавыя чалавечыя гісторыі...

  • 20-05-2011
  • -
9fe4e15b3924b1a78221734d0c063ae7

Беларускі след мастака Дабужынскага

Адны даследчыкі вызначаюць прыналежнасць Мсціслава Дабужынскага як «літоўска-рускую», другія як «руска-літоўскую». Беларус Сяргей Харэўскі сцвярджае, што ў радаводзе Дабужынскага былі і полацкія князі. У спадчыне, што пакінуў па сабе мастак, ёсць каліва беларускага даробку.

  • 25-03-2011
  • Сяргей Гваздзёў
09e7655fc1dc8fa7c9d6c4478313d5e6

Крыж Вінцэнту Гадлеўскаму

Калі мы гаворым пра неверагодную колькасць страчаных у другой сусветнай вайне людзей, немагчыма не прыгадаць адзін з буйнейшых у свеце лагераў смерці, створаны ў ваколіцах Мінска ля вёскі Малы Трасцянец. Афіцыйна, гэта чацвёрты ў свеце канцэнтрацыйны лагер трэцяга рэйха па колькасці ахвяр.

  • 11-03-2011
  • Таццяна Уласенка
9854d7afce413aa13cd0a1d39d0bcec5

Гомельскія Курапаты

За Гомелем, на дзявятым кіламетры Чарнігаўскай шашы, пачынаецца Шчакатоўскі лес, які цягнецца да самай украінскай мяжы. Гэта «лес смерці», названы так незалежнымі СМІ, які павялічвае спіс жалобных месцаў Беларусі, дзе ўсталяваны мемарыяльныя крыжы. Калісьці тут была выяўлена вялікая колькасць магіл. Яшчэ за савецкімі часамі праз шматлікія пахаванні працягнуўся газаправод. Рабочыя ўвесь час натыкаліся то на косткі, то на ямы з чалавечымі парэшткамі. Лес выдаў страшную таямніцу недалёкага мінулага.

  • 21-01-2011
  • Таццяна Уласенка
Bca382c81484983f2d437f97d1e141f3

Пакутныя крыжы: крыжы Юркі Моніча

Калі будзе магчымасць зняць мастацкі фільм у хічкокаўскім стылі ці дэтэктыўны серыял у стылі Яна Флемінга, заснаваны на рэальных падзеях, то галоўным героем абавязкова павінен быць Юрка Моніч. Сялянскі сын, народны настаўнік, герой першай сусветнай вайны, начальнік штаба палка Слуцкага Збройнага Чына, камандзір партызанскага атрада. Гэта каларытнейшая асоба свайго часу сярод іншых беларускіх змагароў. Толькі ўявіце — годнае, поўнае прыгодаў жыццё, а ў дадатак — гераічная і трагічная, нібы для кіношнага сцэнарыя прапісаная, смерць.

  • 09-01-2011
  • Таццяна Уласенка
22c5a901070d1c2ad33e821d071ae97e

Шматпакутныя крыжы Беларусі: крыж Расціславу Лапіцкаму

Крыж Расціславу Лапіцкаму ўпершыню быў усталяваны ў верасні 2009 года ва ўрочышчы Чырвоны Беражок, што на Вілейшчыне. Раней тут быў памятны валун з надпісам: «У гэтым месцы расстраляны Расціслаў Лапіцкі (І.ІХ.1928 — 28.Х.1950), змагар за незалежнасць Беларусі». Помнік беларускаму герою быў асвечаны праваслаўным святаром з вёскі Касута, адкуль родам славуты падпольшчык. (На здымку: Памятны валун, які знеслі ўлады)

  • 17-12-2010
  • Таццяна Уласенка
  • Апошняе на сайце

22-09-2018

Ва ўзросце 52 гадоў памёр старшыня праўлення БАТЭ Анатоль Капскі

22-09-2018

Папа Рымскі прыляцеў у Літву

22-09-2018

Аб'яднанне студэнцкіх абменаў прапануе стыпендыіі на летняе навучанне ў Нямеччыне
Больш
,