Валерый Карбалевіч

Апазіцыя і выбары: у чаканні «чорнага лебедзя»

Паводле Канстытуцыі, прэзідэнцкія выбары павінны прайсці ў 2020 годзе. Датэрміновыя выбары магчымыя толькі пры ўмове, калі дзейны кіраўнік па нейкіх прычынах не зможа выконваць свае абавязкі. Але ж у Беларусі Канстытуцыя нікому не цікавая. Старшыня Цэнтрвыбаркаму Лідзія Ярмошына не раз казала, што выбары кіраўніка дзяржавы могуць перанесці на 2019 год, каб развесці з парламенцкімі.

Чаму квітнее карупцыя?

Навошта Пуціну ехаць у Беларусь?

«Нафіг нам такія прынцыпы патрэбныя»

Можна зразумець абурэнне Аляксандра Лукашэнкі, які падчас сустрэчы з Русым заявіў: «Хачу сказаць, што без адказу такія рэчы не застануцца. Мы проста трываць гэта не будзем».

Звыклы сцэнар, прадказальны вынік?

У грамадскім транспарце тыдзень гучалі настойлівыя заклікі галасаваць датэрмінова. Але кампанія праходзіць вяла. Мясцовыя выбары ў Беларусі мала каго цікаваць. Таму, што насамрэч выбараў у нас няма, і людзі ўсё больш гэта разумеюць. А яшчэ таму, што няма рэальнага мясцовага самакіравання.

«З паршывай авечкі хоць поўсці клок»

Год таму, 17 лютага 2017 года, у Мінску адбыўся першы Марш абураных беларусаў, які паклаў пачатак масавым пратэстам супраць дэкрэту аб дармаедах па ўсёй краіне. Што змянілася за гэты час?

Мінск, Астана ці... Антарктыда

Можна пагадзіцца з думкай Уладзіміра Макея, што наўрад ці што-небудзь залежыць ад месца правядзення перамоваў аб міры: «Перамовы па Украіне можна перанесці хоць у Антарктыду, калі будзе ўпэўненасць у іх поспеху. Але...

2018: Выпрабаванне для беларускай стабільнасці

Як робяцца прагнозы? Звычайна, экстрапалююць тыя трэнды і працэсы, якія развіваюцца сёлета, у будучыню. То бок, калі не здарыцца нечага экстраардынарнага, чаго немагчыма прадбачыць, не прыляціць, як цяпер модна гаварыць, «чорны лебедзь», то мы будзем назіраць працяг таго, што мы мелі дасюль.

Справа не ў народзе, а ва ўладзе

Што выявіў Брусельскі саміт?

Мэта, якую ставіў ЕС у 2009-м, зацвярджаючы праграму «Усходняга партнёрства», палягала ў тым, каб стварыць на сваёй усходняй мяжы зону дэмакратычных, рынкавых, праеўрапейскіх краін. Гэты ход сведчыў пра гатоўнасць уступіць у канкурэнцыю з Расіяй за кантроль над рэгіёнам. Прайшло восем гадоў. Што атрымалася?

100 гадоў Кастрычніка. Чаму Беларусь трымаецца савецкай спадчыны?

Гульня з савецкімі сэнсамі не такая бяскрыўдная. Яна моцна тармозіць фармаванне беларускай ідэнтычнасці. Беларускасць усё яшчэ раствараецца ў савецкасці. Ва Украіне дэкамунізацыя стала пабочным вынікам украінізацыі, дыстанцыявання ад імперскай спадчыны. Чым хутчэй нешта падобнае адбудзецца ў Беларусі, тым лепш.

Ці ёсць у Беларусі варыянты змены ўлады?

Здавалася б, сама пастаноўка пытання дзіўная. Бо ў дэмакратычным свеце існуе прапісаны ў Канстытуцыі стандартны спосаб змены ўлады праз выбары. Але ва ўмовах аўтарытарнага рэжыму ў Беларусі гэты механізм заблакаваны. Сапраўдных выбараў тут няма, легальны, легітымны спосаб змены ўлады немагчымы.

Чаму ў заняпадзе партыйная сістэма Беларусі

Лідары партый кажуць, што выкарыстоўваюць выбары для пашырэння колькасці прыхільнікаў і прапаганды сваёй праграмы. Аднак за многія гады прыхільнікаў і папулярнасці ў іх не дадалося. Сэнс удзелу партый у выбарчых кампаніях — у самавыжыванні, трэнінгу, дэманстрацыі выбаршчыкам сваёй прысутнасці ў палітычнай прасторы.

Што паказвае беларускі моладзевы барометр?

Тое, што Лукашэнка лічыць сваёй грамадскай апорай, на самай справе — калос на гліняных нагах. Беларускія маладзёны — хутчэй не лукашысты, а пафігісты. Палітыкай не цікавяцца, займаюцца сваімі справамі. Як і большасць насельніцтва. Але, на жаль, з пафігізму не вырасце дэмакратычная Беларусь. І гэта сумна...

Ці чакаць гарачую восень?

Прадстаўнікі апазіцыі, экспертнай супольнасці, медыяў ужо выказалі шмат прагнозаў наконт верагоднай гарачай восені. Маўляў, сацыяльна-эканамічныя праблемы не вырашаныя, у грамадстве існуе напружанасць, а тут яшчэ дэкрэт аб дармаедах будзе рэанімаваны ў новым варыянце. Але...

Мясцовыя саветы: перадвыбарчы пейзаж