Поспехі савецкага развіцця вачыма спецслужбаў

Спецслужбы былі дасведчаныя аб рэальнай сітуацыі ў эканоміцы БССР. Аднак атрыманая імі інфармацыя заставалася вядомай вельмі вузкаму колу асобаў. Нежаданне рассакрэціць дакументы архіва КДБ дазваляе і сёння скажаць гісторыю Беларусі, прыпісваць яе савецкаму перыяду поспехі, якіх не было.

Чорны чацвер дзевяноста пятага

«Краінай закіруе прэзідэнцкая хунта»

КПЗБ: героі, тэрарысты ці апакаліптычная «секта»?

Час-почас мы вяртаемся да падзеяў 17 верасня 1939 года. Нехта ставіцца да іх прыхільна, іншыя — катэгарычна адмоўна. Пры гэтым для абодвух бакоў незаўважным застаецца адзін з фактараў, без якога «39-ы год» для нас так і застанецца незразумелым: феномен Камуністычнай партыі Заходняй Беларусі.

Марыў пра адраджэнне аўтакефаліі беларуска-ўкраінскай праваслаўнай царквы

Архіепіскапа Варлаама сучаснікі згадвалі як «строгага манаха», «дзейнага, нястомнага і патрабавальнага да ўсіх тых, хто ўхіляецца ад праўдзівых шляхоў», які марыў пра адраджэнне аўтакефаліі беларуска-ўкраінскай праваслаўнай царквы. Аднак у расійскай гістарыяграфіі яго называюць «изменником отечества».

«Правераны агент «Арэф’еў»: знойдзеныя дакументы пра сексота, які сачыў за Ларысай Геніюш

Як Лідскі замак ператварылі ў футбольны стадыён

100 гадоў БНР: Дакументы сведчаць. Раскол у шэрагах

У сакавіку 1918 года ў Радзе БНР вызначыліся прыхільнікі трох галоўных саюзаў. Гэта былі саюз з Расіяй, саюз з Германіяй і саюз з Украінай. Кожная з гэтых краін ужо захапіла частку тэрыторыі Беларусі, мела намер аформіць захоп як частку сваёй тэрыторыі, ці, як Германія, перадаць беларускія землі краінам-саюзніцам — Літве і Польшчы.

Расійскія эсэры дапамагалі беларускім зброяй

Сярод даследчыкаў гісторыі БНР мала хто звяртае ўвагу на галоўнага ўдзельніка гэтай гістарычнай драмы — шматмільённае сялянства, інтарэсы якога ў той час прадстаўлялі эсэры. 

Павел Аляксюк. Чалавек, якога ніхто не змог выкарыстаць

Павел Аляксюк — адна з найбольш таямнічых асобаў сярод «айцоў» БНР. Чалавек, які меўся ўзначаліць урад у рэспубліцы Балаховіча, абвешчанай у Мазыры, але быў зацкаваны як «здраднік» учорашнімі паплечнікамі па беларускім руху яшчэ ў 1920-х.

Без гэтых жанчын памяць пра БНР была б іншай

Жанчыны БНР браліся за самыя цяжкія справы, якія не давалі публічнага замілавання. Усе гэтыя жанчыны былі да фанатызму верныя тым ідэям, якім яны прысвяцілі жыццё, — ва ўсіх успамінах абавязкова адзначаецца гэтая іх якасць.

100 гадоў БНР: Дакументы сведчаць. Незалежнасць — адзіны шлях

Амаль адзіным саюзнікам БНР у гэты час стала Украіна, якая ў студзені 1918 года абвясціла сваю незалежнасць. Захаваўся дакумент — «Наказ дэлегацыі Беларускай Народнай Рэспублікі, пасылаемой у Кіеў да Украінскай Цэнтральнай Рады», выдадзены 22 сакавіка 1918 года, — які сведчыць пра гэта.

Гародня — другая сталіца БНР. Легенды Арла і Пагоні

"Не кідаць працы на нацыянальнай ніве пакуль Беларусь не стане незалежнай", — заклікаў Антон Луцкевіч незадоўга да эміграцыі. Барацьба, каханне, здрада і выгнанне — у нашым фільме пра гарадзенскі перыяд БНР.

Што пісала французская прэса пра БНР і «беларутэнскае пытанне»?

Францыя праігнаравала першыя крокі маладой Беларусі. У зацемцы Le Gaulois паведамлялася пра дзейнасць Рады БНР, якая заклікала ануляваць Берасцейскую дамову і абвясціла беларускую незалежнасць на тэрыторыі ад Горадні да Смаленску, ад Віцебску да Чарнігава. І гэта быў адзіны водгук на абвяшчэнне БНР. Аднак...

Чаму выбухнула Слуцкае паўстанне?

«Пакт Манклаа» па-беларуску і «14 пунктаў» Алега Трусава

Хто і навошта спаліў беларускую вёску?

Кожнаму беларусу са школьнай лавы вядомая горкая праўда Хатыні, вёсачкі ў Лагойскім раёне пад Мінскам: 22 сакавіка 1943 года яе разам з жыхарамі спалілі карнікі ў якасці помсты за забойства некалькіх сваіх вайскоўцаў. Але ці так гэта было на самай справе?

Ці магла быць БССР без БНР?

Жыццё, якое не спраўдзілася

Застацца ў жывых у лагеры, выцягнуць шчаслівы білет вызвалення (датэрміновага!), знайсці не самую дрэнную працу — і тут жа легкадумна даверыцца здрадніку і паплаціцца за гэта жыццём. «Тройка» прыняла рашэнне аб расстрэле. У чарзе на расстрэл давялося прастаяць больш за месяц...