Пра пераемнасць пакаленняў: як жылі за «панскім часам»

Указам Лукашэнкі 17 верасня абвешчана Днём народнага адзінства. Дата абрана невыпадкова — 17 верасня 1939 года савецкія войскі ўвайшлі ў Польшчу — яе выбар, паводле афіцыяльнаму тлумачэнню, мусіць «падкрэсліць пераемнасць пакаленняў». Прапануем вам успаміны жанчыны, якая жыла «за панскім часам», каб  адказаць на пытанне: чым насамрэч стаўся верасень 39-га для жыхароў Заходняй Беларусі.

25 траўня — Міжнародны дзень герояў барацьбы з таталітарызмам

У гэты дзень быў забіты Вітольд Пілецкі, які добраахвотна прайшоў праз канцлагер Асвенцым, дзе стварыў падпольную арганізацыю. Яго справаздачы сталі першымі паказаннямі сведак пра тое, што адбывалася ў лагеры. Пілецкі таксама збіраў матэрыял аб злачынствах камуністаў у Польшчы, пасля чаго трапіў у рукі польскіх спецслужб і быў прысуджаны да смяротнага пакарання.

Аперацыя «Трэст»: як Савінкаў трапіў у пастку ГПУ ў Беларусі

Нашумелыя затрыманні Фядуты, Зянковіча і Кастусёва прымусілі многіх успомніць, як савецкія чэкісты выманьвалі з-за мяжы белагвардзейскіх лідараў.

Як знішчалася беларуская інтэлігенцыя

Беларуская брама ў «імперыю Сталіна»

Абмежаванні пры перасячэнні беларускай мяжы, паглыблены дагляд нешматлікіх пасажыраў у аэрапорце, прымусілі мяне ўзгадаць падзеі 1930-х гадоў, калі беларусы жылі на «мяжы цывілізацый».

Малыя дзеці на вялікай вайне

На пачатку вайны гэтым дзецям было ад пятнаццаці і менш, яны раздзялілі з бацькамі (а часцей з мацяркамі) усе нягоды і цяжкасці ліхалецця. Пераносілі голад і холад дома, угон на чужыну, уцёкі на балоты, жыццё ў зямлянках. А яшчэ яны бачылі смерць — чужых і блізкіх, глядзелі ёй у вочы, уцякалі ад кашчавай слабымі нажуткамі, учапіўшыся за руку дарослага.

«Вялікія ўцёкі». Эпізод Другой сусветнай, пра які не ведалі ў СССР

У 1963 годзе на сусветныя экраны выйшаў галівудскі фільм «Вялікія ўцёкі», прысвечаны масавым уцёкам пілотаў авіяцыі саюзнікаў з нацысцкага палону.  

Таямніца Ірмы Яўнзем

Калі запаволіць на пару хвілін хаду ля дома №29 па вуліцы Карла Маркса, можна заўважыць шыльду, якая паведамляе, што вядомая савецкая спявачка Ірма Яўнзем вучылася ў жаночай Марыінскай гімназіі, якая знаходзілася ў гэтым будынку з 1899 года і да пачатку Першай сусветнай вайны.

«З нас ніхто не выжыве. Мы хочам уратаваць гонар народа»

Паўстанне ў Варшаўскім гета было адным з найбольш моцных узброеных выступаў грамадзян супраць нацыстаў. Даведзеныя да адчаю людзі замест таго, каб паслухмяна ісці на бойню, выбралі загінуць як салдаты са зброяй у руках.

Хто зладзіў у Гомелі крывавы «стракапытаўскі мяцеж»?

У 1920-х гадах у Гомелі быў сквер імя 25 сакавіка. Але названы ён быў не ў гонар БНР, а ў памяць аб ахвярах стракапытаўскага мяцяжу ў сакавіку 1919 года. Пра тое, хто стаяў за яго арганізацыяй, гісторыкі спрачаюцца дагэтуль. Паспрабуем зазірнуць у гэтую цёмную старонку нашага мінулага.

Сталінская галгофа каталіцкіх святароў

На савецкай тэрыторыі праводзіліся арышты найбольш уплывовых каталіцкіх святароў. Іх абвінавачвалі ў рэлігійнай агітацыі, накіраванай на звяржэнне камуністычнага строю, шпіянажы на карысць буржуазных выведак (перш за ўсё польскай), кантактах з замежжам, неданясенні пра тую ці іншую антысавецкую дзейнасць.

«Мужыцкі адвакат» Францішак Багушэвіч

Францішак Багушэвіч – наш першы выдатны нацыянальны паэт. Ён на поўны голас абвясціў пра існаванне беларускага народа і багацце яго мовы, якую назваў «адзежаю душы». Погляды песняра леглі ў аснову беларускага нацыянальнага Адраджэння.

«Залатыя праменні 25 сакавіка»

У ноч з 24 на 25 сакавіка 1918 года ў Менску пасля доўгіх абгавораў і спрэчак Рада Беларускай Народнай Рэспублікі абвясціла незалежнасць Беларусі ад Расеі і выдала з гэтага поваду «Трэцюю Устаўную Грамату» да жыхарства Беларусі.