«Выбранецкія шыхты»: чым займалася амаль невядомая сёння моладзевая арганізацыя

Дзесяцігоддзе з сярэдзіны 1980-х было неверагодна багатым на ўзнікненне разнастайных асветніцкіх моладзевых суполак. Большасць з іх узрастала са студэнцкіх лаваў, аднак знакамітыя «Выбранецкія шыхты» сталі аднымі з першых, хто распачаў сваю дзейнасць, не прывязваючыся да пэўнай навучальнай установы. Але пра самую вялікую рэспубліканскую арганізацыю пачатку 1990-х гадоў сёння амаль няма звестак.

«Вы падпісалі сваім блізкім смяротны прысуд»

Здаецца, гісторыя паўстання Кастуся Каліноўскага даследавана даволі глыбока і ўсебакова. Аднак людская памяць захоўвае яшчэ шмат цікавых і да сённяшняга дня невядомых гістарычных сюжэтаў. У 157-ю гадавіну пачатка паўстання ўзгадаем адзін з іх.

Запальваць і перадаваць агонь. Памяці Міхася Чарняўскага

Рабі пільна — і тут будзе Вільня, здаўна казалі продкі. Выбітны беларускі гісторык і археолаг Міхась Чарняўскі быў адным з тых, хто разумеў і кіраваўся гэтай показкай у жыцці.

БагатаДата 18–24 студзеня

А вы ведаеце, што беларус пэўны час кіраваў студыяй «Манголкіно»? А аўтар рускіх «народных» песень, кшталту «Кацюшы» ды «Ой, цвіце каліна», цесна звязаны з Беларуссю? Больш цікавостак — у нашым аглядзе.

Аднаўляе працу Школа пошуку інфармацыі аб рэпрэсаваных

Заснавальнік і вядучы Школы гісторык-архівіст Зміцер Дрозд распавёў пра галоўныя цяжкасці, з якімі сутыкаюцца беларусы, шукаючы сваіх рэпрэсаваных сваякоў.

БагатаДата 11–17 студзеня

Гарады і мястэчкі нашых прадзедаў

Нашы гарады ў першай палове ХІХ стагоддзя моцна адрозніваліся ад сённяшніх. Найвышэйшымі будынкамі былі цэрквы ды касцёлы і — дзе-нідзе — ратушы, якім пашанцавала не быць зруйнаванымі на загад расейскіх ўладаў. Мураваныя пабудовы стаялі ў цэнтры, а навокал разлягаліся вуліцы і завулкі з прысадзістымі драўлянымі сядзібамі. Брукам маглі парадаваць адны цэнтральныя вуліцы.

«Дзе ўлада — там няма свабоды»: як беларус-анархіст ледзь не ўзарваў Крэмль

Група анарха-эсэраўскіх баевікоў, адным з лідараў якой быў ураджэнец Беларусі Казімір Кавалевіч, 100 гадоў таму кінула дзёрзкі выклік ВЧК і партыі бальшавікоў.

Па старонках «Вожыка». Як у БССР Новы год адзначалі

«Новы Час» распачынае новую рубрыку «Па старонках "Вожыка"». Тут мы пакажам вам побыт савецкіх беларусаў праз прызму карыкатур тагачаснага вядучага беларускага сатырычнага часопіса «Вожык». І першая тэма, вядома ж, Новы год.

Дасюль не адзначанае свята

Летась Беларусь забыла адзначыць важны дзень — калі беларускі ўпершыню атрымалі права голасу на выбарах. Нашы суседзі — палякі, літоўцы — адзначылі падобнае свята акцыямі, канферэнцыямі, публікацыяй часопісаў і кніг. Некаторыя беларусы адзначылі стагоддзе БНР, але цалкам забылі дадаткова такую падзею, як пашырэнне палітычных правоў кабетаў.

БагатаДата 28 снежня — 3 студзеня

У гэтыя святочныя дні адзначаюцца круглыя даты і проста дні народзінаў шматлікіх таленавітых людзей. Якіх? Глядзіце ў нашым традыцыйным аглядзе.

«Брацтва рускай праўды». Рускія манархісты ў беларускім Палессі

Аддзел бяспекі Віленскага ваяводскага кіраўніцтва 10 студзеня 1930 года праінфармаваў палітычны дэпартамент Міністэрства ўнутраных спраў Другой Рэчы Паспалітай, што на тэрыторыі ваяводства распаўсюджваюцца ўлёткі арганізацыі «Брацтва рускай праўды».

Вывучыць урокі 1939-га

20 снежня раптам у Facebook да мяне пачалі адзін за адным пісаць сябры і знаёмыя. «Ігар, што адбываеццца? Паглядзі выступленне Пуціна. Ён там пра вайну, 1939 год і Польшчу расказвае. Не разумеем, да чаго гэта, але выглядае досыць дзіўна», — звярталіся да мяне тыя, хто цікавіцца беларускай мінуўшчынай і сочыць за маёй навуковай працай.

Вайна з Вуніяй

Мы памятаем пра Берасцейскую царкоўную вунію 1596 года. Паводле яе нашы праваслаўныя продкі захавалі ўсе даўнейшыя малітвы, звычаі і абрады, але пагадзіліся з вяршэнствам рымскага папы. Гэта спрыяла міру і згодзе ў Рэчы Паспалітай, дзе жылі людзі розных веравызнанняў. Новую веру назвалі вуніяцкай, а вернікаў — вуніятамі.

«Я ніколі не прабачу бальшавікам іх злачынстваў»

Падзеі верасня 1939 года і саветызацыя заходніх абласцей БССР па сёння застаюцца малавядомымі старонкамі айчыннай мінуўшчыны. У гэтым кантэксце вялікую ролю адыгрываюць успаміны сведак эпохі, якія нягледзячы на свой узрост, могуць распавесці факты злачынстваў савецкай сістэмы. Адным з такіх людзей з’яўляецца 88-гадовы жыхар вёскі Малэйкаўшчына, што пад Лідай, Станіслаў Алаізавіч Ушакевіч.

Памятаюць Купалу, перажылі вайну. Ці захаваюцца падмуркі дамоў Луцкевічаў?

У Купалаўскім парку ўстаноўленыя месцы, дзе, верагодна, стаялі дамы выбітных дзеячаў беларускага адраджэння Івана і Антона Луцкевічаў. Але падмуркам пагражаюць будаўнічыя працы.