Расійская імперыя

Як гарэлка стала прычынай паўстання

Напярэдадні 190-х угодкаў лістападаўскага паўстання 1830–1831 года вялікую цікавасць выклікае версія, што яго галоўнай прычынай быў алкаголь.

«Далоў самадзяржаўе!»: як у Беларусі за дэмакратыю змагаліся

У кастрычніку 1905 года, 115 гадоў таму, рускі цар Мікалай II пад націскам рэвалюцыі вымушаны быў абвясціць «Маніфест» аб грамадзянскіх свабодах і выбарах у Дзяржаўную думу.

Забытая рэвалюцыя. Як гамельчукі і гродзенцы дапамагалі цара зрынуць

Улетку 1905 года, 115 гадоў таму, мяцежныя матросы захапілі карабель імператарскага флоту «Пацёмкін-Таўрычаскі».

Беларускія нарадавольцы — людзі нязломнага духу

Пасля паўстання Кастуся Каліноўскага ў беларускіх губернях дзейнічалі асаблівыя жорсткія законы. Цяжэйшым стаў нацыянальны ўціск. Пад забаронай заставалася беларуская мова. На ёй нельга было друкаваць кнігі, газеты і часопісы, забаранялася размаўляць у дзяржаўных установах.

Шляхецкі род Язерскіх

Адна з вуліц у цэнтры Гомеля з 1919 года носіць імя Мікалая Білецкага. Але мала хто ведае, што гэты савецкі герой быў... дваранінам і сынам царскага генерала!

Вайна з Вуніяй

Мы памятаем пра Берасцейскую царкоўную вунію 1596 года. Паводле яе нашы праваслаўныя продкі захавалі ўсе даўнейшыя малітвы, звычаі і абрады, але пагадзіліся з вяршэнствам рымскага папы. Гэта спрыяла міру і згодзе ў Рэчы Паспалітай, дзе жылі людзі розных веравызнанняў. Новую веру назвалі вуніяцкай, а вернікаў — вуніятамі.

Як два царскія генералы пасварыліся

Сто пяць гадоў таму пачалася Першая сусветная вайна — і жахі сусветнай бойні абрынуліся на Беларусь.

Як Імперыя змагалася з цвярозасцю

Антыалкагольны рух пачаўся з Брэстчыны і ахапіў 32 губерні колішняй «турмы народаў» — Расійскай імперыі.

Туркі ў Беларусі

Як беларускія анархісты чыгунку рабавалі

У Наваградку 110 гадоў таму адбыўся дзёрзкі напад на цягнік, які перавозіў буйную суму грошай. Гэты налёт стаў адметнай старонкай у гісторыі рэвалюцыйнай барацьбы беларускіх анархістаў і эсэраў. 

ЗША і Айвазоўскі: невядомая гісторыя дзвюх карцін

У Дзень незалежнасці ЗША, 4 ліпеня, часта згадваюцца гісторыі дапамогі амерыканскага народа савецкаму — у часы голаду і ваенных выпрабаванняў.

Імам Шаміль — дыктатар гор і ганаровы вораг Расіі

Ён рос хударлявым хваравітым хлопчыкам, аднак стаў дыктатарам Каўказу; ён прымусіў Расійскую Імперыю адпраўляць супраць сябе сотні тысяч жаўнераў і граміў іх непараўнальна меншымі сіламі.

«Каток Імперыі», хто каму вінаваты і пахаванне без цені суму

Хочацца сказаць пару словаў у адказ аўтару артыкула пра «каток Імперыі», які «раздушыць кожнага, хто стане ў яе на шляху». Хто ж ён, той каток? Што мы вінныя той Імперыі? Што бывае з тымі, хто стае ў яе на шляху?..

Люцыян Жалігоўскі: літвін, паляк ці беларус?

Постаць гэтага генерала застаецца малавядомай. Прынята лічыць, што гэты таленавіты вайскавод быў дзеячам Польшчы, для Беларусі — чужынец ці здраднік. Кім жа быў — генерал Броні Люцыян Жалігоўскі?

Шэдэўр беларускай архітэктуры на мяжы знікнення

У дзень апосталаў Пятра і Паўла 120 гадоў таму, 29 чэрвеня 1897 года, у Смаленску вікарыем Магілёўскім Францыскам Альбінам Сымонам быў урачыста асвечаны новы велічны, самы прыгожы ў горадзе, каталіцкі храм — Беззаганнага зачацця Маці Божай.

Культурная спадчына Уніяцкай царквы ў Беларусі

Духоўная пераарыентацыя на Усход, закліканая ўзмацніць палітычную інтэграцыю Беларусі ў склад Расійскай імперыі, суправаджалася знішчэннем культурнага набытку уніяцтва. Нішчылася любая мясцовая даўніна, якая не была падобная да расійскай.

Сто гадоў без цара

Сто гадоў таму Лютаўская рэвалюцыя запусціла працэсы трансфармацыі ў нашым рэгіёне. На юбілей былі прапанаваныя незвычайныя версіі падзей стогадовай даўніны і агучаныя новыя іх трактоўкі.